Thoát vị đĩa đệm
Thoát vị đĩa đệm là tình trạng nhân nhầy đĩa đệm cột sống thoát ra khỏi vị trí đơn giản trong vòng sợi chèn ép vào ống sống hay các rễ tâm thần sống và có sự đứt rách vòng sợi gây nên hội chứng dây lưng hông tiêu biểu . Thoát vị đĩa đệm cột sống xảy ra khi nhân keo của đĩa đệm thoát ra ngoài và chèn ép vào rễ tâm thần , tủy sống hay nói cách khác nó là tình trạng đĩa đệm bị ép lồi ra khỏi vị trí đơn giản , giữa các đốt sống. Thoát vị đĩa đệm thường tập kết ở các dạng chính là thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ và thoát vị đĩa đệm đốt sống dây lưng , thoát vị đĩa đệm mất nước.
Cấu tạo cột sống
Cột sống do 33 đốt sống hợp thành, chia ra:
– 7 đốt sống cổ: C1 đến C7 (C: Cervicalis)
– 12 đốt sống lưng D1 – D12 (D: Dozsalis)
– 5 đốt sống dây lưng : L1 – L5 (L: Lombalis)
– 5 đốt sống hông S1 – S5 (S: Sacrilis)
– 4 đốt sống cụt: Cụt đuôi Coccyx .. Các đốt xương hông dung hợp lại thành một liên tảng lớn, các đốt xương cụt cũng dung hợp lại thành một liên tảng nhỏ. Giữa các đốt sống đều có đĩa đệm.
Cấu tạo chung của một đốt xương sống
Thân đốt sống: hình trụ, có mặt trên và mặt dưới , hơi lõm ở giữa và có vành xương đặc ở bao quanh . Đốt sống có hai mảnh cung và hai cuống cung, cùng với thân đốt chia thành lỗ đốt sống.
Hai bờ trên và dưới của mỗi cuống có khuyết sống trên và khuyết sống dưới. Khi hai đốt sống khớp nhau, thì các khuyết đó chia thành lỗ gian để các dây tâm thần gai sống chui ra…
Các mõm đốt sống:
* Mõm gai từ giữa mặt sau của cột sống chạy ra sau và xuống dưới.
* Mõm ngang nối giữa cuống và nhánh đi ngang qua phía ngoài.
* Mõm khớp: hai mõm khớp trên và hai mỏm khớp dưới mỗi mõm có 1 diện khớp nối đốt sống liền nhau.
Lỗ đốt sống: được giới hạn phía trước bỡi thân đốt sống, ở hai bên và phía sau bởi cung đốt sống, khi các đốt khép lại thành cột sống thì các lỗ sống chia thành ống sống
Nguyên nhân
Cơ chế thoát vị đĩa đệm như sau: Bình thường đĩa đệm nằm ở khe giữa hai đốt sống, có lớp vỏ sợi bọc nhân nhày ở trung tâm (nhân tủy). Nhờ tính đàn hồi, đĩa đệm làm nhiệm vụ như một bộ phận giảm xóc, bảo kê cột sống khỏi bị chấn thương. Nếu có một lực ảnh hưởng mạnh vào cột sống (chấn thương, gắng công …), nhân nhày có thể qua chỗ rách của đĩa đệm thoát vị ra ngoài chui vào ống sống, chèn ép rễ tâm thần gây đau cột sống. Khi đĩa đệm nào đó bị rách hoặc đứt, những chất dạng gel bên trong nó sẽ tràn ra ngoài. Hiện tượng này được gọi là thoát vị nhân tủy – hay thoát vị đĩa đệm.
Thoát vị đĩa đệm là hậu quả của công đoạn lão hóa dẫn tới vôi hóa cột sống. Khi cột sống bị vôi hóa tiêu biểu là sự bào mòn của sụn khớp và những tổn thương xương dưới sụn làm cho các đầu xương của cột sống cọ sát vào nhau mỗi khi cử động và làm ảnh hưởng đến đĩa đệm nằm ở khe giữa hai đốt sống ấy, làm cho vỏ ngoài của đĩa đệm có thể nứt hoặc rách và nhân nhày sẽ qua các lỗ rách ấy ra đi ngoài chui vào ống sống, chèn ép các rễ tâm thần và gây đau.
Dường như còn có các căn nguyên khác như viêm khớp, chấn thương cột sống,..
Yếu tố nguy cơ
Các yếu tố làm tăng nguy cơ bị thoát vị đĩa có thể bao gồm:
- Cân nặng: Thừa cân gây tăng áp trên đĩa ở lưng dưới.
- Nghề nghiệp: Những người có công việc hưởng thụ về thể chất có nguy cơ cao hơn về các vấn đề về đĩa đệm. Nâng, kéo, đẩy, uốn ngang và xoắn người để khuôn vác vật nặng cũng có thể làm tăng nguy cơ của doanh nghiệp một đĩa đệm thoát vị.
- Di truyền
Triệu chứng
Hầu hết các đĩa đệm thoát vị hình thành ở lưng dưới của doanh nghiệp (thoát vị đĩa đệm cột sống dây lưng ), hoặc có thể hình thành ở cổ (thoát vị đốt sống cổ).
Các tín hiệu và triệu chứng thông thường nhất của thoát vị đĩa đệm là:
- Đau cánh tay hoặc chân. Nếu thoát vị đĩa đệm cột sống dây lưng , bạn thường sẽ cảm thấy cơn đau dữ dội nhất ở mông, đùi và bắp chuối . Dường như còn có thể đau đến một phần của bàn chân. Nếu thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ, cơn đau thường sẽ mạnh nhất ở vai và cánh tay. Cơn đau này có thể lan sang cánh tay hoặc chân khi ho, hắt xì hơi hoặc dịch chuyển cột sống.
- Tê hoặc ngứa ran. Những người có đĩa đệm thoát vị thường bị tê hoặc ngứa ran trong phần cơ thể được đáp ứng bởi các dây tâm thần bị ảnh hưởng .
- Yếu đuối. Cơ bắp thay đổi tư thế bởi các dây tâm thần ở đốt sống thoát vị chỉ dẫn có Xu thế ngày càng suy yếu, dẫn đến hậu quả khiến bạn dễ vấp ngã hoặc làm giảm hào kiệt nâng hoặc giữ trang bị .
Bạn cũng có thể đang bị thoát vị đĩa đệm mà chưa biết – tức thị thoát vị đĩa đệm đôi lúc hình thành trên hình ảnh cột sống chứ không có triệu chứng .
Chẩn đoán
Dường như khám sức sống , thầy thuốc sẽ kiểm tra sự dẻo dai của lưng bạn bằng cách hưởng thụ bạn nằm thẳng và dịch chuyển chân của doanh nghiệp vào các vị trí khác nhau để giúp xác định căn nguyên gây ra cơn đau của doanh nghiệp . Bác sĩ của doanh nghiệp cũng có thể triển khai một test tâm thần , để kiểm tra :
Phản xạ
Sức mạnh của cơ
Khả năng chuyển động
Khả năng cảm nhận những chạm nhẹ, kim châm hoặc rung
Trong hầu hết các trường hợp của thoát vị đĩa đệm, kiểm tra sức sống nói trên là tất cả những gì quan trọng để kết luận . Bác sỹ có thể hưởng thụ một hoặc nhiều xét nghiệm sau đây :
Xét nghiệm hình ảnh
- X-quang: X-quang đồng bằng không phát hiện đĩa đệm thoát vị, nhưng có thể được triển khai để thải trừ các căn nguyên gây đau lưng khác, chả hạn như nhiễm trùng, khối u, các vấn đề liên kết cột sống hoặc gãy xương.
- Chụp cắt lớp vi tính (CT scan): máy quét CT quét một loạt các tia X từ nhiều hướng khác nhau và kế tiếp liên kết lại để phát hành hình ảnh cắt ngang của cột sống của doanh nghiệp và các cấu trúc bao quanh .
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): Sóng vô tuyến và từ trường mạnh được sử dụng để phát hành hình ảnh cấu trúc bên trong cơ thể của doanh nghiệp . Thử nghiệm này có thể được sử dụng để xác thực vị trí của thoát vị đĩa đệm và xác định những dây tâm thần nào bị ảnh hưởng .
- Tủy đồ: Thuốc nhuộm được tiêm vào dịch tủy sống, và kế tiếp chụp X-quang. Xét nghiệm này có thể cho thấy áp lực lên tủy sống hoặc dây tâm thần do nhiều đĩa đệm thoát vị hoặc các tình trạng khác.
Test dây tâm thần
Các nghiên cứu và phân tích điện tâm đồ và dẫn điện tâm thần thống kê giám sát các xung điện đang dịch chuyển dọc theo mô tâm thần như vậy nào. Điều này có thể giúp xác định vị trí của tổn thương dây tâm thần .
Tài liệu tìm hiểu thêm
1. Wikipedia
2. www.mayoclinic.org/diseases-conditions/herniated-disk/diagnosis-treatment/drc-20354101
Item :143
Ngày nay, tỷ lệ người mặc thoát vị đĩa đệm ngày càng tăng lên với nguyên nhân chủ yếu là do thoái hóa cột sống, ảnh hưởng đến làm việc và sinh hoạt
