SUY THƯỢNG THẬN Ở TRẺ EM tin tức tại bệnh ở trẻ em

Đánh giá

SUY THƯỢNG THẬN Ở TRẺ EM tin tức tại bệnh ở trẻ em

I. KHÁI NIỆM VÀ CÁC BIỂU HIỆN LÂM SÀNG CỦA SUY THƯỢNG THẬN

 Hầu hết các ca suy thượng thận ở trẻ em thì nguyên cớ hoặc là do di truyền, hoặc là do sử dụng glucocorticoid . Nguyên nhân chính của suy thượng thận tiên phát ở trẻ em là tăng sản thượng thận bẩm sinh . Điều quan trọng nữa là, toàn thể các dạng của suy thượng thận ở trẻ em thì không chỉ giới hạn ở tuyến thượng thận mà còn tiếp thể gặp tổn thương cả tuyến sinh dục hoặc các cơ quan khác nữa. Như vậy, suy thượng thận thường biểu hiện bởi c ác tín hiệu và các triệu chứng trong một bệnh cảnh phức tạp .

Viêm tuyến thượng thận tự miễn là nguyên cớ gây suy thượng thận phổ biến ở người lớn nhưng hiếm ở trẻ em và có tỷ lệ mắc tăng lên ở tuổi sau 25. Các biểu hiện suy thượng thận tiên phát biểu trưng bởi thiếu toàn thể cả glucocorticoid và mineralocorticoid. Suy thượng thận thứ phát biểu hiện bởi sự thiếu hụt đơn độc glucocorticoid trong khi đó mineralocorticoid được toàn thể và điều hòa bởi hệ thống RAAS nên khôn g bị tổn thương.

Các biểu hiện lâm sàng của suy thượng thận thường không đặc hiệu nên có thể dẫn đến chẩn đoán muộn . Khởi phát và mức độ nặng của suy thượng thận sự khác biệt và phụ thuộc vào tuổi.

Bảng 1. Dấu hiệu và triệu chứng của suy thượng thận

 Thiếu hụt Glucocorticoid 

 Thiếu hụt Mineralocorticoid (chỉ suy thượng thận tiên phát)

Vàng da tăng bilirubin trực tiếp

Mệt mỏi, thiếu năng lượng

Sụt cân, chán ăn

Đau cơ, dây chằng

Sốt

Thiếu máu, tăng lympho , tăng bạch cầu eosinophil

Tăng nhẹ TSH

Hạ đường máu

Tăng nhạy cảm insulin

Hạ áp huyết , hạ áp huyết phong độ đứng

Hạ natri máu 

Ngừng thở

Bú kém

Nôn, buồn nôn, đau bụng

Chậm tăng cân

Mất nước

Chóng mặt, hạ áp huyết khi đứng

Thèm muối

Tăng creatinin

Hạ natri máu, tăng kali máu

Mất muối qua nước tiểu

Sốc giảm thể tích

Khoảng 80% các bệnh nhân suy thượng thận tiên phát có diễn tả hạ natri máu tại thời điểm nhập viện , trong khi đó tăng kali máu chỉ diễn tả ở 40% các bệnh nhân khi được chẩn đoán lần đầu . Nguyên nhân hàng đầu gây giảm natri máu là thiếu hụt mineralocorticoid, tuy nhiên giảm natri máu đơn độc có thể sinh ra trong suy thượng thận thứ phát hoặc thiếu hụt glucocorticoid đơn độc do sự ức chế ADH của cortisol giảm xuống . Hậu quả này dẫn đến hội chứng SIADH nhẹ (inappropriate secretion of antidiuretic hormone)

 II. NGUYÊN NHÂN SUY THƯỢNG THẬN Ở TRẺ EM

2.1. Nguyên nhân tiên phát:

– Bẩm sinh:

+ Loạn sản, thí dụ : giảm sản thượng thận bẩm sinh (congenital adrenal hypoplasia)

+ Thiếu hụt các enzyme tổng hợp steroid vỏ thượng thận: thí dụ : thiếu hụt các enzyme gây tăng sản thượng thận bẩm sinh: 21-hydroxylase; 3β- hydroxysteroid dehydrogenase type 2.

+ Adrenoleukodystrophy (4%)

– Mắc phải:

+ Viêm tuyến thượng thận tự miễn (14%)

+ Lao

+ Hội chứng Waterhouse-Friedrichsen – nhiễm trùng máu não mô cầu

2.2. Nguyên nhân thứ phát:

– Khiếm khuyết thụ thể nhận cảm của CRH

– Thiếu hụt ACTH thuần tuý

– Thiếu hụt đa hormone tuyến yên

2.3. Các nguyên cớ khác

– Các khối u tuyến yên

– Dị tật tâm thần trung ương

– Liệu pháp glucocorticoid liều cao

 III. LIỆU PHÁP HORMONE THAY THẾ

 – Hydrocortisone được khuyến cáo cho liệu pháp hormone bảo hộ từ giai đoạn sơ sinh đến tu ổi vị thành niên . Lượng cortisol được bài tiết trung bình khoảng 8 mg/m2/ngày. Hydrocortisone nên được uống làm 3 đến 4 lần/ngày (810 mg/m2/ngày; liều cao hơn được sử dụng trong trường hợp tăng s ản thượng thận bẩm sinh). Việc điều trị nên bắt chước nhịp sinh lý của bài tiết cortisol tuy nhiên thông thường khó thực hiện.

– Mineralocorticoid trong suy thượng thận tiên phát được bảo hộ bằng fludrocortisones. Liều fludrocortisones trong năm đầu của cuộc đời thườ ng là 150 µg/m2/ngày. Điều trị bảo hộ mineralocorticoid dành riêng nhìn chung có tác dụng giảm được liều hydrocortisone. Liều fludrocortisones có tương tác đến diện tích da của cơ thể và giảm xuống khi tuổi tăng lên . Liều 100 µg/m2/ngày là đủ đối với trẻ sau 2 tuổi. Nhu cầu này tiếp tục giảm ở vị thành niên và người trưởng thành (50 đến 100 µg/m2/ngày hay 100 đến 200 µg). Liều bảo hộ mineralocorticoid được kiểm soát bằng hoạt độ renin huyết thanh hoặc huyết áp động mạch (so sánh với huyết áp theo tuổi, giới và chiều cao). 

– Liệu pháp thay thế sửa chữa androgen thượng thận  vẫn còn tranh cãi và nhìn chung ít thực tiễn .

-Muối cần được bổ sung cùng với sữa, lượng bổ sung trong 6 tháng đầu là 10 mmol/kg/ngày. Bổ sung muối có thể ngừng lại khi trẻ được cung cấp đủ muối qua thức ăn. 

Điều trị khi có stress 

Cơn suy thượng thận là do thiếu hụt đáp ứng của cortisol đối với trạng thái stress và là sự đ e dọa nguy hiểm trong suy thượng thận . Khi có sốt (> 38o5 C), chấn thương và phẫu thuật , liều hàng ngày hydrocortisone nên khoảng 30 mg/m2/ngày và lý nghĩ đó là chia làm 4 lần mỗi 6 giờ/lần. Trong trường hợp này fludrocortisones thường không cần thiết. Tuy nhiên, bổ sung thêm muối có thể cần thiết. Cần chú ý nổi tiếng bổ sung glucose trong thời gian ốm nặng vì bệnh nhân (nổi tiếng tăng s ản thượng thận bẩm sinh) có xu hướng hạ đường máu . Ở những bệnh nhân đi tả hoặc nôn và không có khả năng uống hydrocortisone , lúc đó cần tiêm bắp (100 mg/m2/liều, tối đa 100 mg) và tức thời cần được thăm khám bởi chuyên viên y tế.

Bệnh nhân ốm nặng hoặc có phẫu thuật lớn cần được tiêm tĩ nh mạch hydrocortisone. Bổ sung muối bằng đường tĩnh mạch khi có suy thượng thận cấp và cần được theo dõi điện giải đồ để tránh đổi thành nồng độ natri vội vã . Bệnh nhân cần có sẵn lọ thuốc tiêm hydrocortisone trong trường hợp cấp cứu và được trả lời cách mặc cảm êm bắp

Bảng 2. Liều glucocorticoid tĩnh mạch trong trường hợp ốm nặng, phẫu thuật lớn hoặc suy thượng thận cấp

Tuổi

Thuốc

Bolus (một liều)*

Duy trì*

≤ 3 tuổi

Hydrocortisone

25 mg TM

25-30 mg/ngày TM

>3 và <12

tuổi

Hydrocortisone

50 mg TM

50-60 mg/ngày TM

≥ 12 tuổi

Hydrocortisone

100 mg TM

100 mg/ngày TM

Người lớn

Hydrocortisone

100 mg TM

100-200 mg/ngày TM

*liều bolus và duy trì khoảng 100 mg/m2

Item :59

Nguyên nhân chính của suy thượng thận tiên phát ở trẻ em là tăng sản thượng thận bẩm sinh . Điều quan trọng nữa là, hầu hết các dạng của suy thượ

Ngày viết:
Ga chống thấm Cotton là trang web chuyên chia sẻ kiến thức và kinh doanh sản phẩm Ga Chống Thâm Cotton 100% uy tín tại Việt Nam, với mong muốn đưa sản phẩm hàng Việt tới tay người tiêu dùng