ĐẠI CƯƠNG
1.Định nghĩa
Rám má là một triệu chứng tăng sắc tố, thường sinh ra ở mặt nhất là hai bên gò má. Bệnh có cả ở hai giới, nhưng đàn bà gặp nhiều hơn. Bệnh tuy lành tính, không gây tử trận nhưng lại tác động nhiều đến tâm sinh lý và thẩm mỹ của bệnh nhân khác biệt là đàn bà .
2.Nguyên nhân
-Rám má là bệnh da do rối loạn chuyển hóa sắc tố ở da. Số lượng tế bào sắc tố hoàn toàn bình thường , nhưng do rối loạn nội tiết khác biệt là estrogen khiến cho tế bào sắc tố tăng nhanh tạo ra ra sắc tố và được di chuyển sang các tế bào thượng bì, chính vì như thế làm tăng sắc tố của da. Chính vì lẽ đó người ta cho rằng rám má là một bệnh da tăng sắc tố có nguyên do do nội tiết. Vì vậy, bất kể nguyên do nào tác động tới nội tiết của cơ thể đều có thể làm nảy sinh rám má, khác biệt các nội tiết tố sinh dục như estrogen, progesteron.
-Ngoài ra , một số loại hormon khác cũng có thể làm nảy sinh bệnh như hormon tuyến giáp, tuyến thượng thận, tuyến yên.
-Một số nhân tố đơn giản làm nảy sinh bệnh như uống thuốc tránh thai, viêm nhiễm cấp hay mãn tính , hay gặp trong viêm xoang, viêm phần phụ, chửa đẻ, nghề nghiệp, nhất là những người làm nghề có tác động đến dầu lửa và các sản phẩm hóa dầu, những người tạo ra và sử dụng nhiều nước hoa.
CHẨN ĐOÁN
1.Triệu chứng lâm sàng
-Các dát tăng sắc tố màu nâu, nâu đen, xanh đen.Màu sắc có thể đồng đều, có thể không, ranh giới thương tổn thường không đều và thường có thuộc tính đối xứng, thương tổn nhẵn, không có vảy, không ngứa, không đau. Tổn thương thường khu trú ở hai bên gò má, thái dương, trán, mũi, quanh miệng. Đôi khi thương tổn còn sinh ra ở cánh tay trên. Các dát sắc tố này tăng đậm về mùa xuân hè, có giảm về mùa thu đông.
-Bệnh sinh ra ở cả nam và nữ. Tuy nhiên, đàn bà gặp nhiều hơn.
-Dựa vào mức độ tăng sắc tố và khoảng trống thương tổn , người ta chia rám má thành các thể lâm sàng khác biệt :
+ Thể nhẹ: tăng sắc tố nhẹ và thương tổn khu trú ở hai bên gò má.
+ Thể làng nhàng : tăng sắc tố đậm hơn, thương tổn khu trú hai bên gò má, bắt đầu lan ra các địa điểm khác .
+ Thể nặng: tăng sắc tố đậm, thương tổn lan rộng ra cả thái dương, trán hoặc mũi
+ Thể rất nặng: tăng sắc tố rất đậm, thương tổn lan rộng bề ngoài còn có thể sinh ra ở cánh tay trên
2.Cận lâm sàng
-Xác định địa điểm khu trú của thương tổn : dùng một đèn Wood chiếu lên thương tổn vùng mặt trong bóng tối, nếu thương tổn tăng đậm hơn so với nhìn bằng mắt thường thì rám má khu trú ở thượng bì. Nếu thương tổn mờ đi so với nhìn bằng mắt thường thì rám má khu trú ở trung bì, nếu khi chiếu có thương tổn tăng đậm hơn, có thương tổn mờ đi so với bằng mắt thường thì rám má khu trú ở cả thượng bì và trung bì, gọi là rám má hỗn tạp .
-Mô bệnh học của thương tổn :
+ Độ dày của thượng bì là hoàn toàn bình thường .
+ Tăng sắc tố ở các lớp tế bào thượng bì.
+ Số lượng tế bào sắc tố bình thường hoặc tăng nhẹ.
+ Rất có thể thấy tế bào đại thực bào chứa các hạt sắc tố ở trung bì.
– Các xét nghiệm về nội tiết: định lượng các hormon tuyến giáp, tuyến thượng thận, tuyến yên, hormon buồng trứng nếu thấy cần thiết cho từng nguyên do .
3.Chẩn đoán xác định
Chủ yếu phụ thuộc lâm sàng với các đặc điểm sau:
-Thương tổn chủ chốt là các dát tăng sắc tố màu nâu, màu nâu đen hoặc xanh
-Ranh giới rõ với da lành.
-Vị trí ở hai bên gò má, trán.
4.Chẩn đoán nhận biết
-Tăng sắc tố sau viêm: sau khi viêm ở mặt sinh ra chất tăng sắc tố, các chất sắc tố có màu nâu, hay nâu đen thường cân xứng với thương tổn và không có thuộc tính đối xứng.
-Bớt tăng sắc tố:
+ Có từ lúc mới đẻ hoặc diễn ra từ còn nhỏ.
+ Không có thuộc tính đối xứng.
+ Có nhân tố gia đình.
+ Tổn thương lớn dần lên theo tuổi.
– Tăng sắc tố do các bệnh da khác:
+ Ngoài thương tổn ở mặt, các dát sắc tố còn có ở các địa điểm khác của cơ thể .
+ Các triệu chứng ở các cơ quan nội tạng khác.
ĐIỀU TRỊ
1.Nguyên tắc chung
-Điều trị nguyên do nếu có thể
-Điều trị kết hợp với phòng tái phát
-Điều trị bằng thuốc bôi và thuốc uống
-Điều trị nội khoa kết hợp với Laser
2.Điều trị chi tiết
2.1.Sử dụng các thuốc bôi
-Có chế bôi thuần tuý bằng các thuốc giảm sắc tố da hay kết hợp với vitamin A axít, kem chống nắng hay kem corticoid.
+Thuốc giảm sắc tố da: hydroquinon 2-4%, azaileic acid, resorcinol. 1 lần vào buổi tối trước khi đi ngủ.
+Vitamin A axít: isotretionoin 0,05-0,1%. 1 lần/ ngày
+Kem chống nắng có hệ số kiểm soát an ninh cao: đó là giải pháp rất cần thiết trong chữa trị rám má. Dù chọn lựa chính sách chữa trị gì, bệnh nhân cũng phải sử dụng phối hợp với kem chống nắng. Chú ý: bôi kem chống nắng phải được 30 phút trước khi ra nắng, kể cả hôm trời râm.
+Mỡ corticoid nhẹ hoặc làng nhàng như hydrocortisol. Bôi mỡ corticoid 1-2 lần/ ngày ,chỉ dùng không quá 10 ngày. Nếu có chức năng phụ ngừng ngay thuốc để điều chỉnh phác đồ.
-Trường hợp nhẹ chỉ cần bôi thuốc giảm sắc tố da thuần tuý
-Trường hợp làng nhàng , nặng: nên phối hợp 1 hoặc 2 loại thuốc có thể là thuốc giảm sắc tố da với kem chống nắng hoặc Vitamin A axít hay mỡ corticoid.
+ Rám má thể rất nặng: có thể kết hợp bôi thuốc với sử dụng chính sách khác như chiếu tia Laser hồng ngọc hay liệu pháp ứng dụng khoa học tế bào gốc.
– Laser :Sử dụng các loại laser đặc hiệu cho sắc tố đem lại hiệu quả tối ưu nhất định
Lưu ý: laser có chức năng làm mất sắc tố tạm thời nhưng không có kĩ năng chữa trị khỏi vĩnh viễn .
2.2.Sử dụng các thuốc đường toàn thân
Vitamin C , Vitmin E , L-cystein
TIÊN LƯỢNG
Bệnh chỉ tác động đến thẩm mỹ mà không gây hại cho Năng lượng .Cho cho đến nay chưa có chính sách nào chữa trị khỏi hoàn toàn rám má.Việc chữa trị rám má là sự kết hợp toàn cục của nhiều nhân tố khác biệt và liên tục liên tục , nếu không nám sẽ quay trở lại .
PHÒNG BỆNH
Để tránh bệnh nảy sinh :
-Bảo vệ bằng đội mũ rộng vành, đeo kính, áo dài khi ra nắng.
-Bôi kem chống nắng trước khi ra ngoài trời 30 phút.
-Tránh tái phát: không sử dụng thuốc tránh thai.
-Điều trị các ổ viêm nhiễm.
-Thường xuyên đánh giá Năng lượng , phát hiện các rối loạn nội tiết.
-Sinh hoạt điều độ, tránh thức khuya, bia rượu nhiều, không hút thuốc lá, ăn nhiều hoa quả, thức ăn có nhiều vitamin và khoáng chất .
-Hạn chế sử dụng mỹ phẩm, các chất gột rửa ở mặt.
Item :144
Rám má là một hiện tượng tăng sắc tố, thường xuất hiện ở mặt nhất là hai bên gò má. Bệnh có cả ở hai giới, nhưng phụ nữ gặp nhiều hơn. Bệnh tuy lành tính, không gây
