Nguyên nhân, triệu chứng của xuất huyết tiêu hóa cao

Giới thiệu

Xuất huyết tiêu hóa là biểu hiện máu thoát ra khỏi thành mạch, chảy vào trong lòng ống tiêu hóa. Xuất huyết tiêu hóa không hẳn một bệnh mà là trình bày biểu hiện của nhiều duyên cớ .

Xuất huyết tiêu hóa cao là một biến chứng thường xuyên trên nhân loại với tỉ lệ ước tính hàng năm là một 00 ca / 100000 dân. Nếu không được cấp cứu kịp thời bệnh có thể dẫn đến tử chiến .

Nguyên nhân chảy máu rất đa dạng : duyên cớ thường xuyên do bệnh lý ở bao tử và giãn vỡ tĩnh mạch thực quản ở người bệnh xơ gan.

Nguyên nhân xuất huyết tiêu hóa cao

Xuất huyết tiêu hóa cao có thể do một số duyên cớ dưới đây :

Bệnh lý ở bao tử tá tràng

• Loét bao tử tá tràng:

Chảy máu do loét bao tử tá tràng là duyên cớ thường xuyên . Do loét bao tử tá tràng có liên quan đến vi khuẩn H.pylorid, một vi khuẩn gây phân hủy chất nhầy bao tử và gây giận dữ viêm trên niêm mạc bao tử tá tràng. Khi các ổ loét sâu hơn vào niêm mạc bao tử tá tràng, nó sẽ làm suy yếu và hoại tử thành động mạch. Từ đó dễ dẫn tới xuất huyết.

• Ung thư bao tử
• Viêm bao tử cấp chảy máu sau khi dùng một số thuốc không steroid như: aspirin, Phenylbutaron, APC… thuốc corticoid, Prednisolon…
• Polyp ở bao tử , tá tràng.
• Viêm trợt chảy máu do rượu mạnh
• Do phình mạch máu , di dạng mạch máu gây chảy máu.

Do giãn vỡ tĩnh mạch thực quản

Ở người bệnh xơ gan, tăng áp lực tĩnh mạch cửa do viêm tắc tĩnh mạch cửa, tĩnh mạch lách.

Một số duyên cớ khác:

• Chảy máu đường mật ở người bệnh viêm đường mật do sỏi mất.
• Nôn: Bên cạnh đó nôn, thực quản và bao tử trên bị xáo trộn . Nôn do bất kỳ duyên cớ nào dẫn đến vết rách niêm mạc thực quản hoặc bao tử . Độ sâu của vết rách quyết định chừng độ nguy hiểm của xuất huyết tiêu hóa cao.
• Vết rách Mallory-Weiss: chiếm 15% duyên cớ số ca xuất huyết tiêu hóa. Vết rách niêm mạc này là thành quả của nôn, co giật và căng thẳng. Tình trạng này làm ngày càng tăng nhanh lẹ sự chệnh lệch áp lực bao tử – thực quản từ đấy dẫn đến vết rách niêm mạc bao tử .
• Bệnh lý ở tủy xương gây rối loạn đông máu, chảy máu, bệnh bạch huyết cấp và mạn, bệnh xuất huyết do giảm tiểu cầu, bệnh suy tủy xương.
• Chảy máu ở một số bệnh lý toàn thần: ure máu cao, huyết áp cao, ngộ độc lân hữu cơ, chấn thương, bỏng rộng.
• Chảy máu trong một số bệnh của hệ thần kinh trung ương như tai biến mạch máu não, sau chấn thương sọ não.

Biểu hiện lâm sàng

Tùy theo chừng độ chảy máu sẽ có các biểu hiện lâm sàng không giống nhau , không giống nhau là các biểu hiện toàn thân: tình trạng sôc, ngất xỉu gặp trong tình huống thiếu máu nhiều, bất ngờ .

Chảy máu ở bao tử tá tràng:

• Nôn ra máu: nôn ra máu đỏ tươi, máu đen, lẫn máu cục, có thể lẫn cả thức ăn.
• Đi ngoài phân đen: phân đen như bã cafe, mùi khắm. Nếu có chảy máu nhiều, phân thương lỏng nước màu đỏ xen lẫn phân lổn nhổn màu đen. Chảy máu ít hơn thì phân vẫn thành khuôn nhưng đen nhánh như nhựa đường, mùi khắm.
• Bệnh nhân có thể vừa nôn ra máu, vừa đại tiện phân đen, hoặc chỉ có đại tiện phân đen mà không nôn ra máu.
• Khi nhận định được tình trạng thiếu máu nhiều hay ít sẽ giúp đưa ra được quyết định xử trí, tình trạng sốc thường xảy ra sau khi nôn ra máu hoặc đại tiện phân đen do giảm thể tích máu bất ngờ . Mạch nhanh, huyết áp thấp và kẹt, da xanh tái, vã mồ hôi không thở được , có thể có co giật, đái ít hoặc vô niệu.

Cần nhanh lẹ tìm ra duyên cớ để có biện pháp xử trí thích hợp /

Xuất huyết tiêu hóa:

Do tăng áp lực tĩnh mạch cửa, giãn vỡ tĩnh mạch thực quản thường nặng và có nguy cơ tử chiến cao. Tình trạng nôn ra máu nhiều, ào ạt , máu đỏ tươi tất nhiên đại tiện phân màu đen hoặc màu đỏ.

Xơ gan thường là duyên cớ cốt yếu gây giãn vỡ tĩnh mạch thực quản, tình trạng xuất huyết có thể tất nhiên các biểu hiện lâm sàng của xơ gan. Vàng mắt, vàng da, phù hai chi, lách to, cổ trướng… là các dấu hiệu của xơ gan. Tuy nhiên cũng có những tình huống không rõ các biểu hiện đi kèm hoặc các biểu hiện xơ gan không trọn vẹn cần phải làm các xét ngiệm mới kết luận chính xác được xơ gan.

Các xét nghiệm lâm sàng trong xuất huyết tiêu hóa cao.

• Công thức máu
• Tìm hiểu tình trạng thiếu máu rất rất cần thiết tạo điều kiện cho việc xử trí kịp thời. Do việc thăm khám lâm sàng chưa trình bày hết được tình trạng thiếu máu , cần phải làm trình bày này để chứng thực chính xác .
• Nội soi

Tài liệu tham khảo :

1. Medscape, Upper Gastrointestinal Bleeding Clinical Presentation, 2016.
2. Sách bệnh học nội khoa tập I, nhà xuất bản y học , t28-29.
3. Sách bệnh học, nhà xuất bản y học , t133-134.

Item :115

Xuất huyết tiêu hóa là hiện tượng máu thoát ra khỏi thành mạch, chảy vào trong lòng ống tiêu hóa. Xuất huyết tiêu hóa không phải một bệnh mà là biểu hiện triệu chứng