Chấn thương sọ não: chẩn đoán và điều trị

Định nghĩa chấn thương sọ não (CTSN)

CTSN là những thương tích hộp sọ và cấu trúc bên trong sọ. Lâm sàng thường gặp các trường hợp sau:

• Vết thương rách lóc da đầu

• Tụ máu dưới da đầu

• Chấn động não

• Xuất huyết dưới nhên

• Nứt sọ, lún sọ, tụ khí nội sọ

• Vết thương sọ não

• Máu tụ ngoài màng cứng

• Máu tụ dưới màng cứng

• Máu tụ trong não

• Dập não

• Xuất huyết quanh thân não

• Tổn thương sợi trục lan tỏa

Chẩn đoán

Hỏi bệnh sử:

• Loại tai họa

• Cơ chế và thời gian chấn thương

• Khoảng tỉnh và quên sau chấn thương

• Ói mửa, động kinh sau chấn thương

Khám Lâm Sàng:

Khám đầy đủ :

• Tam chứng Cushing: mạch chậm, huyết áp tăng, rối loạn nhịp thở

• Phát hiện đa chấn thương phối hợp : ngực, bụng, chậu…

Khám chấn thương sọ não:

• Thương tích vùng đầu mặt

• vết bầm, rách da đầu

• Sờ thấy nứt sọ, lỏm sọ

• Dấu vỡ sàn sọ

• Dấu vỡ xương mặt

Thang điểm glassgow: E4 (tỉnh ngộ ) V5 (ngôn ngữ ) M6 (đi lại )

Đồng tử:

• Kích thước, phản xạ ánh sáng

• Phát hiện liệt dây III

• Rung giật cầu mắt …

Vận động:

• Tim yếu liệt chi

• Yếu 1/2 người đối bên tổn thương

Phản xạ mắt búp bê, phản xạ nôn sặt

CT scan sp: Là tiêu chí vàng chẩn đoán CTSN

Xét nghiệm:

• Đánh giá tế bào máu, nhóm máu

• Máu chảy, máu đông, Hbrinogen

• Sinh hóa máu, điện giải đồ

• Nồng độ rượu/máu

Điều trị

Cấp Cứu

Cổ định cột sổng cổ nếu chưa loại trừ CTCS cổ Khai thông đường thở:

+Hút đàm máu: mũi, họng +Lấy di vật

+ Đặt nội khí quản hoặc khai khí quản nếu cần Đảm bảo thông khí tốt:

+Bóp bóng +Thở máy Kiểm soát chảy máu:

+ Đảm bảo HA tâm thu > 90mmHg

+ Điều trị sổc hăng hái

+ Chặn đứng nguồn chảy máu bên ngoài

+ NaCl 0,9%: 1 -2 lít/ 24 giờ

+ Không dùng gluuse 5%

Đặt Sond bao tử , Sond tiểu nếu cần

Hội chẩn chuyên khoa phối hợp cấp cứu đa chấn thương.

Điều trị bảo tồn

Điều trị chống phù não

• Nằm đầu cao:30-45⁰C,giữ đầu luôn thẩng

• Tăng thông khí: nội khí quản, thở máy

• An thần, giảm đau, giãn cơ

• Morphin: lOmgmồi 4 giờ

• Propofol:0,3-3mg/kg/giờ

• Midazolam: 10mgmỗi4giờ

• Hạ sốt: Lau mát hoặc dùng thuốc Paracetamol 1 g x3 / 24 giờ

• Manitol:

• Liều thuở đầu : 1 g/ kg tuyền tĩnh mạch nhanh ừong 20 phút

• Duy trì:0,25-0,5g/kg.mỗi6giờ

• Furosemid

• 10-20mg / mỗi 6 giờ

• Rất có thể dùng phối hợp manitol Kháng sinh và s AT:

• Amoxciciline và acid clavulanic 1 g X 3 / 24 giờ

• Hoăc ceftazidime 1 g X 3 / 24 giờ

• Có hoăc không kết họrp Metronidazole 0,5g X 3 / 24 giờ

• SAT1500UI Test -tiêm dưới da Cầm máu: Tranexamide 1000 mg/ 24 giờ

Carbazocrhome3,6ml x3/24h

Chống ói: Metclopramide 10mg X 2 / 24 giờ

Chống loét: Esomeprazole 40mg/24 giờ

Dự phòng động kinh: Phenytoin 100mg X 3/ 24 giờ X 7 ngày

chất bổ :

+ Nacl 0,9% 1500ml / 24 giờ

+ Đạm Amigold 500ml / 24 giờ

+ Nuôi ăn qua đường miệng…

Thuốc dinh dưỡng thần kinh :

+ Cerebolysine 10- 20ml TMC / 24h x4 tuần

+ Citicolin 1 -2 g TMC /24 h X 4 tuần

+ Nootropyl 12g TTM/24h hoặc 800mg x3 uống / 24h

+ Nivalin 2,5 -5 mg TB/24 h….

+ Choline alíoscerate 40mg lv x2 lần/ ngày hay 1 ống X 2 lần/ ngày, tiêm mạch.

Theo dõi Moritor ICP cho toàn bộ người bệnh :

+ Chấn thương sọ não nặng.

+ Máu tụ dưới màng cứng và Glassgow < 9 điểm Chụp CT sọ đánh giá :

+ Sau 12-24 giờ

+ Hay khi tình hình xấu đi

+ Hoặc trước khi cho xuất viện

Điều trị phẫu thuật :

• Chuẩn bị trước mổ:

• Giải thích, ký Đảm bảo

• Soạn mổ, cạo tóc

• Xét nghiệm, dự tính máu

• X-quang phổi thắng, đo ECG

• Đường truyền tĩnh mạch

• Kháng sinh dự trữ trước mổ

• Chi định mổ và kĩ thuật

Copy ghi nguồn TrungTamThuoc.com

Link bài viết :https://trungtamthuoc.com/n/chan-doan-va-dieu-tri-chan-thuong-so-nao-n876.html

Tài liệu tham khảo:

1. Chẩn đoán chữa trị và chăm bẵm ngườ bệnh chấn thương sọ não; Cục khám chữa bệnh – Bộ Y tế.
2. PHÁC ĐỒ ĐIỀU TRỊ CHẤN THƯƠNG SỌ NÃO; Bệnh viện quần chúng. # Gia Định.

Item :40

CTSN là những thương tích hộp sọ và cấu trúc bên trong sọ. Lâm sàng thường gặp các trường hợp sau:
• Vết thương rách lóc da đầu
• Tụ máu dưới da đầu
• Chấn động n