ĐẠI CƯƠNG
PCOS là 1 trong các rối loạn nội tiết thông thường nhất, tác động đến 5-10 % thanh nữ đang độ tuổi sinh sản .
Đặc trưng của bệnh là thực trạng không rụng trứng kinh niên (vô kinh, kinh thưa) và tăng hoạt tính androgen (tăng tạo ra hormon sinh dục nam ở nữ)
TRIỆU CHỨNG
1. Đặc trưng của PCOS:
-Tăng hoạt tính androgen :Trứng cá, rậm lông , rụng tóc
– Kháng insulin: ↑ insulin huyết, đáitháo đường typ 2
– Rối loạn chu kì kinh nguyệt: Không rụng trứng => kinh nguyệt ít và mất kinh, vô sinh
– Các vấn đề trên tinh thần : Lo âu, trầm cảm
– Béo phì
2. Nguy cơ dài lâu
– Giảm dung nạp glucose – tiểu đường
– Rối loạn chuyển hóa và nguy cơ tim mạch:
+ Béo phì
+ Rối loạn lipid máu: ↑TG> 150mg/ml, ↑LDL, ↓HDL < 50 mg/dl => xơ vữa động mạch
+ Tăng huyết áp (thanh nữ sau mãn kinh nguy cơ này gấp 2 lần người bình thường )
– Ngưng thở khi ngủ
– Tăng sinh niêm mạc tử cung và ung độc
CHẨN ĐOÁN
|
NIH |
Rotterdam |
AE & PCOS society |
|
Cả 2 thông số kỹ thuật sau: +Trứng ko rụng +Dấu hiệu lâm sàng/ thành tựu sinhhóa của việc tăng androgen |
≥ 2 thông số kỹ thuật sau +Trứng ko rụng +Dấu hiệu lâm sàng/ sinh hóa của việc tăng androgen +Buồng trứng đa nang trên siêu thanh |
+Tăng androgen: rậm lông, tăng androgen máu +Rối loạn công dụng buồng trứng: trứng ko rụng và/hoặc buồng trứng đa nang trên siêu thanh |
ĐIỀU TRỊ
1.Mục tiêu chữa trị
– Duy trì lớp nội mạc bình thường
– Ức chế td của androgen trên mô đích
– Giảm kháng insulin
– Giảm cân, chặn lại các biến chứng dài lâu
– Tăng tài năng rụng trứng và nâng cấp công dụng sinh sản
2. Điều trị chi tiết
Biện pháp không dùng thuốc kết hợp với giải pháp dùng thuốc. Tác dụng của 2 giải pháp này chậm : 3-9 tháng
2.1. Thuốc tránh thai
– Chỉ định:
+ Điều hòa chu kì kinh nguyệt, ↓ rậm lông & trứng cá
+ Đặc biệt với người bệnh có nhu cầu tránh thai
-Thuốc tránh thai phối hợp :
+Điều hòa chu kì kinh nguyệt, ↓ rậm lông & trứng cá
+ 1 viên uống hàng ngày/21 ngày => nghỉ 7 ngày => vỉmới
-Progestin (medroxyprogesteron)
+Điều hòa chu kì kinh nguyệt
+ 5- 10 mg/ngày trong 10-14 ngày , 1-2 tháng chữa trị 1 lần
2.2. Thuốc tăng mẫn cảm Insulin
-Giảm biểu hiện kháng insulin, tăng tần suất rụng trứng, điều hòa chu kì kinh nguyệt, tăng đáp ứng rụng trứng sau khi kích thích buồng trứng , giảm rậm lông, trứng cá
– Thuốc công dụng tốt/ nâng cấp nguy cơ tim mạch ( thực trạng kháng insulin, béo phì )
– Cải thiện thực trạng rụng trứng > 6 tháng chữa trị , công dụng cao hơn clomiphen giảm nguy cơ sinh đôi, sinh ba
-Biguanid (metformin): 500mg/ngày x3 lần/ngày (1.5 – 2.5 g/ngày , chia nhiều lần)
–Thiazolidinedion(pioglitazon và rosiglitazon)
+ Pioglitazon: 45 mg/ngày , uốnghàng ngày
+ Rosiglitazon: 4 mg x 2 lần/ngày
2.3 Các lựa chọn chữa trị khác.
– Kháng androgen (spironolacton)
+ Giảm rậm lông & trứng cá
+ 50 -100mg x 2 lần/ngày
-Kháng estrogen (clomiphen citrate)
+ Gây rụng trứng
+ 50 -100 mg/ngày x 5 ngày
2.4 các giải pháp không dùng thuốc
– Giảm cân, ăn kiêng, số đông dục
– Tránh hoặc giảm ăn những loại thực phẩm sau:
+ thực phẩm nhiều đường: bánh , kẹo, nước ngọt, đường trắng…
+ café, rượu bia
+ mỡ động vật
+ Các mặt hàng từ sữa
+ thịt đỏ (do tác động tới hệ thống hormon)
Item :56
PCOS là một trong các rối loạn nội tiết phổ biến nhất, ảnh hưởng đến 5-10 % phụ nữ đang độ tuổi sinh sản.
Đặc trưng của bệnh là tình trạng không rụng trứng mạn tí
