Định nghĩa bệnh bạch hầu
Bệnh bạch hầu là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính có giả mạc ở tuyến hạnh nhân, hầu họng, thanh quản, mũi. Bệnh có thể hiện ra ở da, các màng niêm mạc khác như kết mạc mắt hoặc phần tử sinh dục. Đây là 1 bệnh vừa nhiễm trùng vừa nhiễm độc và các thương tổn nghiêm trọng của bệnh chủ đạo là do ngoại độc tố của vi khuẩn bạch hầu gây ra.
Tác nhân gây bệnh
– Tên tác nhân: Corynebacterium diphtheriae thuộc họ Corynebacteriaceae. Vi khuẩn bạch hầu có 3 týp là Gravis, Mitis và Intermedius.
– Hình thái: Hình thể vi khuẩn đa dạng , gram (+). Điển hình là trực khuẩn có một hoặc 2 đầu phình to nên nói một cách khác là trực khuẩn hình chuỳ, dài 2-6 µm, rộng 0,5-1µm. Không sinh nha bào, không di động .
Triệu chứng bệnh
Triệu chứng lâm sàng
Bệnh có thể gặp bất cứ mùa nào, hiện ra chủ đạo ở con nít 1-10 tuổi và có thể gây thành dịch
– Sốt nhẹ hoặc sốt cao
– Đau họng viêm họng, khám bên trong có giả mạc màu xám hoặc trắng xỉn, nếu không chữa trị có thể lan rộng, bít tắc đường thở. Hạch ngoại biên cổ sưng to kiểu cổ bạnh
– Ho, bỏ ăn
– Khàn tiếng, ho ông ổng nếu có viêm thanh quản tất nhiên
– Trong thể nặng, ngoại độc tố bạch hầu có thể gây viêm cơ tim, suy tim, viêm thận, liệt các cơ di chuyển và có thể gây tử chiến gấp rút .
Các xét nghiệm
– Loại mẫu bệnh phẩm: Ngoáy họng lấy chất dịch nhầy ở thành họng hoặc giả mạc tại chỗ viêm.
– Phương pháp xét nghiệm:
+ Thường chỉ dùng cơ chế soi kính hiển vi: Làm tiêu bản nhuộm Gram soi kính hiển vi; trực khuẩn bắt màu Gram (+), hai đầu to. Hoặc nhuộm Albert; trực khuẩn bắt màu xanh.
+ Có thể phân lập vi khuẩn bạch hầu trên môi trường đặc hiệu nhưng chậm có kết quả , ít khi dùng cơ chế tìm kháng thể trong máu người bệnh .
Nguồn truyền nhiễm
– Ổ chứa: ổ chứa vi khuẩn bạch hầu là ở người bệnh và người lành mang vi khuẩn. Đây vừa là ổ chứa, vừa là nguồn truyền bệnh.
– Thời gian ủ bệnh: Từ 2 đến 5 ngày, có thể lâu hơn.
– Thời kỳ truyền nhiễm : Thường không khăng khăng . Người bệnh loại trừ vi khuẩn từ thời kỳ khởi phát , có thể ngay từ cuối thời kỳ ủ bệnh. Thời kỳ truyền nhiễm kéo dài khoảng 2 tuần hoặc ngắn hơn, ít khi trên 4 tuần. Người lành mang vi khuẩn bạch hầu có thể từ vài ngày đến 3, 4 tuần, rất hiếm trường hợp kéo dài tới 6 tháng. Điều trị kháng sinh có hiệu suất cao gấp rút sẽ kết thúc sự truyền nhiễm . Hiếm có trường hợp mang vi khuẩn kinh niên kéo dài trên 6 tháng.
Phương thức lây truyền
Bệnh bạch hầu được truyền nhiễm qua đường hô hấp do tiếp xúc với người bệnh hoặc người lành mang vi khuẩn bạch hầu. Bệnh còn có thể lây do tiếp xúc với những đồ vật có dính chất bài tiết của người bị nhiễm vi khuẩn bạch hầu. Sữa tươi cũng có thể là công cụ truyền nhiễm bệnh bạch hầu.
Cách phòng tránh bệnh bạch hầu
Về các giải pháp chung
– Chủ động, gấp rút khai báo cho các cơ sở y tế gần nhất nếu phát hiện thấy các trường hợp mắc bệnh hoặc có triệu chứng ngờ vực .
– cấp thiết phải đưa người bệnh đến khám, chữa trị và cách ly tại ở các bệnh viện lây, đặc biệt là khi đã có kết luận bằng các xét nghiệm.
– Điều trọng yếu đặc biệt là phải kịp thời phát hiện, chữa trị sớm và đúng cách, tránh các biến chứng và tử chiến .
– Bắt đề nghị tẩy uế trong thời kỳ phát bệnh và thời kì khỏi bệnh, năng rửa cổ họng cho người bệnh .
– Những người tiếp xúc với người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được làm xét nghiệm 2 lần cách nhau 1,2 ngày. Nếu có kết quả dương tính, phải lưu ý theo dõi và đưa đến khám nếu có triệu chứng ngờ vực trong vòng 7 ngày kể từ khi đưa người bệnh vào viện.
– Tích cực vệ sinh môi trường, bao quanh nhà ở, lớp học, đảm bảo môi trường thông thoáng, sạch sẽ và bình an cho trẻ.
– Vào mùa đông nên giữ ấm, vệ sinh cổ họng cho trẻ. Có thể họp nhóm các bà mẹ cùng nhau luận bàn luận bàn các vấn đề về sức khỏe của trẻ, tò mò các triệu chứng sớm và cách phòng tránh một số bệnh truyền nhiễm hay gặp và nguy hiểm của trẻ như bạch hầu, bại liệt, ho gà, cúm, sởi…
Biện pháp đặc hiệu
– Biện pháp hiệu quả tốt nhất là tạo miễn nhiễm chủ động. Đưa trẻ < 1 tuổi đến các trạm y tế, trung tâm y tế, y tế dự phòng để được tiêm phòng vacxin theo đúng lịch chương trình tiêm chủng mở mang .
– Những người tiếp xúc với người bệnh và chưa bao giờ tiêm vacxin cần được tiêm huyết thanh kháng độc. Miễn dịch tiêu cực hiện ra ngay, nhưng chỉ sinh tồn nhất thời, không thật 20 ngày. Chỉ tiêm huyết thanh không thì không đủ, vì sau 3 tuần lễ con nít có thể bị lây bởi người bệnh đã khỏi nhưng còn mang vi khuẩn.Cho nên phải phối hợp huyết thanh và giải độc tố.
Điều trị bệnh bạch hầu
– Điều trị chống ngoại độc tố bạch hầu: Tuỳ theo tình trạng bệnh mà công năng tiêm huyết thanh kháng độc tố bạch hầu từ 20.000 doanh nghiệp đến 100.000 doanh nghiệp . Cần thử giận dữ huyết thanh kháng độc trước khi tiêm.
– Chống nhiễm khuẩn: Tiêm penicillin G liều 25.000 – 50.000 doanh nghiệp /kg/ngày cho con nít và 1,2 triệu doanh nghiệp cho người lớn, chia làm 2 lần/ngày. Nếu người bệnh dị ứng với penicillin thì thay bằng erythromycin với liều 40-50 mg/kg/ngày, liềtối tăm đa 2 gam/ngày trong 7 ngày liền.
– Điều trị dự phòng cho người lành mang vi khuẩn: Tiêm một liều đơn penicillin G benzathin 600.000 doanh nghiệp cho trẻ dưới 6 tuổi và 1,2 triệu doanh nghiệp cho trẻ từ 6 tuổi trở lên hoặc uống erythromycin với liều 40 mg/kg/ngày cho con nít và 1gam/ngày cho người lớn trong 7-10 ngày.
Copy ghi nguồn TrungTamThuoc.com
Link bài viết :https://trungtamthuoc.com/n/benh-bach-hau-nhung-dieu-can-biet-n866.html
Tài liệu tham khảo
- Bệnh bạch hầu; Cục y tế dự phòng- Bộ y tế.
- Hiểu biết chung về bệnh bạch hầu; Bệnh viện nhi Trung ương.
- Cách phòng chống bệnh bạch hầu ở trẻ em; Viện vệ sinh dịch tễ Trung ương.
Item :118
Bệnh bạch hầu là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính có giả mạc ở tuyến hạnh nhân, hầu họng, thanh quản, mũi. Bệnh có thể xuất hiện ở da, các màng niêm mạc khác như kết mạc mắ
